Zdarzają się sytuacje, kiedy dziedzicząc spadek, nie odrzucamy go w terminie. Skutkiem tego jest przyjęcie odpowiedzialności za długi spadkowe. Możliwe jest jednak odrzucenie spadku po terminie.

JAKI JEST TERMIN NA ODRZUCENIE SPADKU?

Jeżeli zostałeś powołany do spadku, czy to na podstawie ustawy, czy też testamentu, termin na odrzucenie spadku wynosi 6 miesięcy od dnia, kiedy dowiedziałeś się o tytułu powołania. Najczęściej dzień ten będzie wiązał się z dniem dowiedzenia się o śmierci spadkodawcy. Odrzucenie spadku następuje poprzez złożenie oświadczenia przed sądem lub notariuszem. 

JAKIE SĄ SKUTKI NIEODRZUCENIA SPADKU W TERMINIE?

Skutki nieodrzucenia spadku w terminie będą zależeć od daty śmierci spadkodawcy. W październiku 2015 roku weszły w życie zasady zgodnie z którymi, jeżeli spadkobierca po upływie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o śmieci spadkodawcy, nie złożył jakiegokolwiek oświadczenia, to następuje przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza, co skutkuje ograniczoną odpowiedzialnością za długi spadkowe. Te zasady stosuje się tylko do spadków otwartych po tej dacie. Natomiast, jeżeli spadkodawca zmarł przed wejściem w życie tych przepisów, to obowiązuje reguła, zgodnie z którą, brak złożenia przez spadkobiercę jakiegokolwiek oświadczenia, będzie powodować przyjęcie spadku wprost, co skutkuje pełną odpowiedzialnością za długi spadkowe. 

JAKIE SĄ PRZESŁANKI ODRZUCENIA SPADKU PO TERMINIE?

Odrzucenie spadku po terminie jest możliwe. Sposobem odrzucenia spadku po terminie jest powołanie się na wady oświadczenia woli w postaci:

• błędu (w tym podstępu)
• groźby

W praktyce istotne znaczenie odgrywa błąd co do przedmiotu spadku, który zachodzi wtedy, gdy spadkobierca nie wie o istnieniu określonych aktywów lub długów wchodzących do masy spadkowej lub błędnie szacuje wartość poszczególnych składników spadku, jak też wtedy, gdy zakłada istnienie określonych aktywów lub pasywów, które w rzeczywistości nie istnieją. Aby można było skutecznie się uchylić od niezłożenia oświadczenia w terminie, trzeba wykazać, że błąd co do rzeczywistego stanu spadku jest usprawiedliwiony okolicznościami sprawy. Przykładowo spadkobierca nie składa oświadczenia o odrzuceniu spadku, błędnie uważając, że aktywa należące do masy spadkowej przewyższają jego długi, gdyż nie utrzymywał żadnych kontaktów ze spadkodawcą, nie znał jego sytuacji finansowej.

W orzecznictwie dopuszcza się możliwość powołania się na błąd co do prawa, jeżeli  błąd dotyczył treści oświadczenia o przyjęciu spadku i był istotny oraz nie stanowił następstwa niedołożenia należytej staranności przez spadkobiercę. Nie odrzucenie spadku w terminie  jest niejdnokrotnie spowodowane niskim stanem świadomości prawnej społeczeństwa oraz faktem, że problematyka dziedziczenia w przypadku odrzucenia spadku wykracza ponad przeciętną wiedzę osób, które nie interesują się prawem. 

W przypadku, gdy chodzi o powołanie się na groźbę, to dotyczy to przypadków, gdy spadkobierca nie odrzucił spadku w terminie, gdyż przykładowo grożono spadkobiecy, członkom jego rodziny lub osobom bliskim, jeśli złoży oświadczenie o odrzuceniu spadku. 

W JAKI SPOSÓB DOKONAĆ ODRZUCENIA SPADKU PO TERMINIE?

Odrzucenie spadku po terminie może nastąpić tylko przed sądem. Należy zainicjować odrębną sprawę sądową, składając wniosek o zatwierdzenie uchylenia się od skutków prawnych niezłożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku w terminie. Wniosek ten może zostać złożony w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku. Wraz z tym wnioskiem należy jednocześnie wnioskować o odebranie oświadczenia o odrzuceniu spadku po spadkodawcy. Brak takiego oświadczenia wyłącza możliwość uchylenia się od skutków prawnych wadliwego oświadczenia. Składając powyższy wniosek należy wykazać, że brak złożenia przez spadkobiercę oświadczenia o odrzuceniu spadku był spowodowany istnieniem po jego stronie błędu (w tym postępu) lub groźby. Sądem właściwym do rozpoznania tej sprawy jest sąd spadku, czyli sąd rejonowy właściwy ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy.

TERMIN NA ZŁOŻENIE WNIOSKU 

Uprawnienie do uchylenia się od skutków oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu lub groźby wygasa po upływie roku od chwili, w której spadkobierca wykrył błąd, np. spadkobierca dowiedział się o długach spadkowych lub w której ustał stan zagrożenia. W terminie należy złożyć wniosek do sądu. Dla zachowania terminu wystarczające się złożenie przed jego upływem wniosku do sądu.  

ODRZUCENIE SPADKU PO TERMINIE W IMIENIU MAŁOLETNICH DZIECI

Zdarza się, że rodzice małoletnich dzieci sami odrzucając spadek, do którego zostali powołani, nie dochowują formalności związanych z odrzuceniem spadku w imieniu małoletnich dzieci. Przykładowo rodzice uzyskując zezwolenie na odrzucenie spadku w imieniu małoletnich dzieci, a nie podejmują kolejnego kroku, polegającego na odrzuceniu spadku w imieniu małoletnich dzieci przed notariuszem lub sądem. W tym przypadku, nie wszystko jest stracone, gdyż sądy dopuszczały możliwość zatwierdzenia uchylenia się od skutków prawnych niezłożenia oświadczenia w terminie o odrzuceniu spadku z powołaniem się na błąd. Sądy przyjmowały, że w takim przypadku, nie można zarzucić rodzicom lekkomyślności, gdyż kwestie te wykraczają ponad przeciętną wiedzę osósb, które nie isteresują się prawem i nie mają z nim styczności. Oczywiście nie jest to reguła i wszystko zależy od okoliczności danej sprawy. 

JAKA JEST OPŁATA OD WNIOSKU?

Opłata sądowa od wniosku o zatwierdzenie uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia o nieodrzuceniu spadku w terminie wynosi 100,00 złotych. Wraz z tym wnioskiem należy złożyć wniosek o odebranie oświadczenia o odrzuceniu spadku, od którego jest pobierana opłata sądowa w wysokości 100,00 złotych. 

Zajmujemy się sprawami o odrzucenie spadku po terminie, w tym przygotowaniem wniosków i reprezentacją przed sądem. Jeżeli potrzebujesz pomocy prawnej w sprawie związanej z odrzuceniem spadku po terminie, zapraszamy do kontaktu z Adwokatami z Naszej Kancelarii.

Istnieje możliwość konsultacji prawnych w formie zdalnej (rozmowa telefonicznej, za pośrednictwem aplikacji aplikacji Whatsapp, albo Teams). Najczęściej jest to praktykowane względem osób, które mieszkają z dala od siedziby Kancelarii. Zasięgnięcie konusltacji prawnych w sprawie o odrzucenie spadku po terminie nie wymaga osobistego stawienictwa w Kancelarii. 

Składając wniosek do sądu o zatwierdzenie uchylenia się od skutków prawnych nieodrzucenia spadku w terminie i odebranie oświadczenia o odrzuceniu spadku istnieje możliwość złożenia wniosku o przeprowadzenie rozprawy w formie zdalnej, która jest decyzją sądu. Jeżeli Sąd wyrazi zgodę na przeprowadzenie rozprawy w formie zdalnej zdalną, to nie ma wówczas konieczności stawiennictwa w budynku Sądu. 

Zobacz inne Artykuły

Zapraszamy na Facebook